Bedelli askerlik düzenlemesi TBMM'de

TÜRKİYE

AK Parti Grup Başkanvekili Mahir Ünal, Meclis'te, Askeri Ceza Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin detaylarını gazetecilerle paylaştı.

Milli Savunma Bakanlığının ihtiyaçları kapsamında 7 kanunda değişiklik öngören 20 maddelik mevzuat çalışması hazırlandığını söyleyen Ünal, kanun teklifinin, kamuoyunda "bedelli yasası" olarak konuşulan yoklama kaçağı, saklı veya bakaya olup bedelli askerlik hizmetinden yararlanamayan yükümlülerin de bu hizmetten faydalanabilmelerine ilişkin düzenlemeyi içerdiğini dile getirdi.

Dövizle askerlik kapsamında ödemeleri gereken miktarı ödemedikleri veya herhangi bir takvim yılında toplam 184 gün ve daha fazla süreyle yurt içinde bulundukları için dövizle askerlik kapsamından çıkarılanların, askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılmalarına imkan tanınacağını belirten Ünal, "Teklif, firar, izin tecavüzü gibi hakkında başlatılan ön incelemenin kesintiye uğramadan yürütülebilmesi ve adli soruşturmanın ivedi şekilde başlatılabilmesi için anılan personelin ifadesi alınması zorunluluğundan vazgeçilmesine ilişkin hukuki düzenleme içeriyor." dedi.

Ünal, Milli Savunma Bakanlığı kadrolarında çalışan kamu görevlileri, askerlik hizmetini yerine getiren yedek subaylar, yedek astsubaylar ile erbaş ve erleri ilgilendiren, askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıklarda Ankara, İstanbul, İzmir, Konya, Adana ve Erzurum idare mahkemelerinin yetkili kılınacağını bildirdi.

Astsubayların, 9'uncu derece birinci kademe yerine 9'uncu derece ikinci kademeden göreve başlamalarına ilişkin düzenleme yapılacağını ifade eden Ünal, "Daha önce yaptığımız düzenleme ile akademide öğretim üyelerinin ve rektörlerin yaş haddini 75'e çıkarmıştık. Bu düzenleme ile Genelkurmay Başkanı'nın görev süresini yani yaş haddini 72 yaşına çıkarıyoruz ve birer yıllık süreyle 72 yaşına kadar uzatılabilmesi imkanı getiriliyor." diye konuştu.

Ünal, düzenlemeyle askeri araç kazası sonucu "harp malzemesine zarar vermek" suçundan yargılanan erbaş ve erlerin, kasıt veya ağır kusur nedeniyle mahkum olma durumu dışında meydana gelen zarardan sorumlu olmamalarını da hayata geçireceklerini bildirdi.

Milli Savunma Bakanlığı bünyesindeki işletmelerin sermayesinin toplam 100 milyon liraya çıkarılacağını belirten Ünal, "Daha önce bu sermaye artırımı Bakanlar Kurulu kararıyla yapılıyordu. Şimdi bir uyum düzenlemesi ile Bakanlar Kurulu kararıyla yapılan sermaye artırımını, tahsis edilen sermaye miktarının Cumhurbaşkanı kararıyla 5 katına kadar artırılması, döner sermaye işletmelerine tahsisi, tahsis edilen miktarların azaltılıp veya çoğaltılması, Milli Savunma Bakanlığınca yapılması hükmünü getiriyoruz." dedi.

Harekat veya yurt dışı operasyon görevleri nedeniyle uzman erbaşlıktan astsubaylığa geçiş sınavlarına katılamayan uzman erbaşlara bu statüye geçiş için ilave sınav hakkı verileceğini açıklayan Ünal, öğrenci affıyla ilgili düzenlemeyi içeren kanun teklifinin de bu hafta Meclis'e sunulacağını sözlerine ekledi.

Daha sonra gazetecilerin sorularını yanıtlayan Ünal, "Bedelli askerlik düzenlemesinden yararlanabileceklerin istatistiğini çıkardınız mı?" sorusu üzerine, "Bu teknik bir çalışma. Bu teknik çalışmayla ilgili Savunma Bakanlığı sizleri bilgilendirecek." dedi.

"Genelkurmay Başkanı'nın yaş haddini neden artırma ihtiyacı hissettiniz?" sorusuna ise Ünal, "Milli Savunma Bakanlığından gelen, bu süreçle ilgili daha önce akademide 75 yaşa çıkarmıştık biliyorsunuz, benzer bir düzenlemenin Genelkurmay Başkanı'na dönük de yapılması talebi makul karşılandı ve bu talep düzenlemeye konuldu." karşılığını verdi.

Teklife göre, Askeri Ceza Kanunu'na eklenen fıkrayla, firar ve izin tecavüzü gibi suçlarla ilgili olarak, hakkında ön inceleme yapılanın bulunamaması nedeniyle ifade almayı imkansız hale getiren zorunlu hallerde, ilgilinin ifadesi alınmayacak.

Yükümlü erbaş ve erlerden askeri araçları kullanmakla görevlendirilenler, araç kazası nedeniyle harp malzemesine zarar vermek suçundan kast veya ağır kusur nedeniyle mahkum olmaları durumu hariç, aracın kullanımı nedeniyle meydana gelen zararı tazminle sorumlu olmayacak.

Genelkurmay Başkanının yaş haddi, birer yıllık süre ile 72 yaşına kadar Cumhurbaşkanınca uzatılabilecek.

Yüksekokul mezunu astsubaylara, bir kademe intibakı sağlanarak, dokuzuncu derecenin ikinci kademesinden göreve başlatılacak. Görevde olan ve emekli personele de bir kademe intibakı sağlanacak.

En az iki yıl yüksek öğrenimini tamamlamış astsubayların derece ve kademelerine ilave bir kademe

Düzenleme yürürlüğe girdiğinde en az 2 yıl ve daha uzun süreli yükseköğrenimini tamamlamış olan astsubayların bulundukları derece ve kademeye bir kademe ilave edilecek. Lise ve dengi okul mezunlarından, düzenleme yürürlüğe girdiği tarihten sonra en az 2 yıl süreli yükseköğretim bitirenler için bulundukları derece ve kademeye bir kademe ilave edilerek intibakları yapılacak. Bu kapsamda ilave kademe verilen astsubayların sonraki rütbelerinin ve rütbe kademeliliklerinin ilk kademeleri verilen ilave kademe miktarı kadar fazla olacak.

Emekli oldukları tarihteki öğrenim durumları esas alınmak suretiyle, en az 2 yıl ve daha uzun süreli yükseköğrenim tamamlamış astsubaylardan bu görevleri üzerinden emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı ile dul ve yetim aylığı alanlar için de uygulanacak.

Bu düzenleme uyarınca yapılacak intibak ve buna bağlı ödemeler 3 ay içinde sonuçlandırılacak. Bu kapsamda emeklilik keseneği veya kurum karşılığı veya sigorta primi çalışan ve işveren paylarında oluşacak fark tutarı; gecikme cezası, gecikme zammı veya faiz uygulanmaksızın, düzenleme yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 ay içinde ilgili kurumlar tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenecek.

Bu teklif yürürlüğe girdiği tarihte maaş derecelerinin üçüncü kademesinde bulunanlar, düzenleme kapsamında yapılan intibaklarla bir üst maaş derecesinin birinci kademesine; birinci derecenin üçüncü kademesinde bulunanlar birinci derecenin dördüncü kademesine yükseltilecekler.

Bu düzenlemenin uygulanması nedeniyle geriye yönelik olarak herhangi bir ödeme yapılmayacak.

Uyuşmazlıkların çözümünde Ankara, İstanbul, İzmir, Konya, Adana ve Erzurum idare mahkemeleri yetkili olacak

Askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların çözümünde bölge idare mahkemesinin bulunduğu Ankara, İstanbul, İzmir, Konya, Adana ve Erzurum idare mahkemeleri yetkili olacak. Bu mahkemelerin; bu düzenlemede belirtilen uyuşmazlıklar bakımından yargı çevresi ile aynı yerde birden fazla bulunması halinde bu uyuşmazlıkların hangi idare mahkemesinde görüleceği Hakimler ve Savcılar Kurulunca tespit olunacak. Bu kararlar Resmi Gazete'de yayımlanacak.

Teklifle, Milli Savunma Bakanlığı, Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanlıklarına Bağlı Kurumlar ile Asker Hastanelerinde Döner Sermaye Teşkili ve İşletilmesine İlişkin Kanunun adı "Milli Savunma Bakanlığı Döner Sermaye İşletmeleri Kanunu" şeklinde değiştiriliyor. Kanunda yer alan "Harita Genel Komutanlığı" ifadesi "Harita Genel Müdürlüğü", "Seyir ve Hidrografi Dairesi Başkanlığı" ifadesi ise "Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı" şeklinde değiştirilirken, Kanuna "Personel Temin Daire Başkanlığı" ile "Arşiv ve Askeri Tarih Daire Başkanlığı" kurumları ekleniyor.

Döner sermaye işletmelerine 100 milyon Türk lirası sermaye

Milli Savunma Üniversitesi, kuvvet komutanlıkları, Askeri Fabrikalar Genel Müdürlüğü, Tersaneler Genel Müdürlüğü, Harita Genel Müdürlüğü ve Askeri Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde döner sermaye işletmeleri faaliyet gösteriyor. Teklifle, bu kapsama giren işletmelere tahsis olunan sermaye toplamı 100 milyon Türk lirasına çıkarılıyor. Tahsis edilen sermaye miktarı Cumhurbaşkanı kararıyla beş katına kadar artırılabilecek. Döner sermayenin işletmelere tahsisi, tahsis edilen miktarların azaltılıp veya çoğaltılması Milli Savunma Bakanlığınca yapılacak.

Milli Savunma Bakanlığınca yürütülen personel ve askeri öğrenci temin faaliyetleri için oluşturulan komisyonlarda görev yapan diğer kamu kurum ve kuruluşları personeline görev yaptıkları her gün için, 750 gösterge ve ayda en fazla 12 bin gösterge rakamının memur aylık kat sayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarı geçmemek üzere döner sermaye gelirlerinden ücret ödenebilecek. Ödenecek ücret, damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmayacak.

Milli Savunma Üniversitesi öğretim üyelerine proje bazlı döner sermaye

Teklifle, Milli Savunma Üniversitesi bünyesinde daha güçlü bir kadro yapısının oluşturulması, diğer üniversitelerde olduğu gibi öğretim görevlilerine proje bazlı döner sermaye imkanlarının sağlanması, bu üniversiteyle özel sektör iş birliğinin artırılması, savunma sanayi alanında yeni ve özgün projeler geliştirilerek yerli ve milli teknolojilerin geliştirilmesine imkan sağlanması amaçlanıyor.

Buna göre, Milli Savunma Üniversitesi Döner Sermaye İşletmesi gelirlerinden yapılacak kesintilerle tahsil edilecek vergiler, gelirlerin dağıtımı ve tahsisi ile bu gelirlerden Üniversitenin rektör dahil akademik yöneticileri ve genel sekreteri ile sivil ve asker öğretim elemanlarına yapılacak ödemeler hakkında, Yükseköğretim Kanunu'nun döner sermayeye ilişkin hükümleri uygulanacak.

Aylıklarını Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'na göre alanların bu şekilde ek ödeme matrahlarının belirlenmesinde, aylıklarını Yükseköğretim Personel Kanunu'na göre alan aynı akademik unvan ve derecedeki sivil öğretim elemanlarının mali hakları esas alınacak.

Milli Savunma Üniversitesine bağlı harp okulları, astsubay meslek yüksekokulları ve enstitülerde atamalı veya görevli sivil öğretim elemanlarına, almakta oldukları brüt üniversite ödeneğinin yüzde 30'u oranındaki ödemenin net tutarı, bu düzenleme uyarınca aynı aya ilişkin yapılacak net ödeme tutarından mahsup edilecek.

İşletmelere tahsis edilen sermaye miktarı ile halihazırda mevcut sermayeleri arasındaki farkın, Merkezi Yönetim Bütçesine mali yük getirmeden sadece mevcut sermayenin işletilmesinden elde edilen kardan karşılanması hedefleniyor. Buna göre, 100 milyon liraya çıkarılan sermaye tutarı mevcut sermayenin işletilmesinden elde edilecek karlarla karşılanacak.

Uzman erbaşlıktan astsubaylığa geçmek için gerekli başvuru şartlarına sahip ve 1 Ocak 2019'dan bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihe kadarki dönemde icra edilen harekat veya yurt dışı operasyon görevleri nedeniyle başvuruda bulunamayan veya seçme sınavına katılamayan uzman erbaşlardan istekli olanlar, hizmet yılı hariç belirtilen diğer şartları taşımaları kaydıyla kullanamadıkları sınav haklarını, hala sınav hakkı bulunanlar son sınav hakkının bitimi tarihinden, sınav hakkı bitmiş olanlarsa bu maddenin yürürlük tarihinden sonra yapılacak ilk seçme sınavından başlamak ve sınava giremedikleri süreyi geçmemek üzere kullanabilecek.

Bedelli ve dövizle askerlik

Teklifle yoklama kaçağı, saklı veya bakaya olup bedelli askerlik hizmetinden yararlanamayan yükümlülerin bu hizmetten faydalanabilmelerine imkan sağlanıyor.

Buna göre, "askerliğe elverişli" kararı verilmiş olanlar bedelli askerlikten yararlandırılacak. Ödenecek bedel, ödemenin yapıldığı gün geçerli olan memur aylık katsayısı dikkate alınarak belirlenecek. Seçim sonrasında bedelli askerlikten yararlanma hakkı elde edip de vazgeçenlere yeni bir hak verilmeyecek.

Bedelli askerlik hizmetinden, fiili askerlik hizmetine başlayanlar; müracaat tarihine kadar yoklama kaçağı, saklı veya bakaya olanlardan, bedelli askerliğe müracaat edip de seçim öncesi vazgeçenler veya müracaat tarihinden itibaren iki ay içinde ödemelerini yapmayanlar yararlanamayacak.

Müracaat tarihine kadar yoklama kaçağı, saklı veya bakaya olanlar hakkında, yoklama kaçağı, saklı veya bakaya kalınan tarihten müracaat tarihine kadar geçen sürenin her bir yılı için ödenecek tutara ek bedel alınacak. Ek bedel, 40.000 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile geçerli mazeretler hariç yoklama kaçağı, saklı ve bakaya kaldıkları toplam sürenin yıl olarak çarpımı sonucu bulunacak. Belirlenen ek bedele esas yılın hesabında, 1 ila 365 gün bir yıl kabul edilecek. Yılı aşan günler müteakip yıla eklenerek hesaplama yapılacak.

Dövizle askerlik kapsamından çıkarılanlardan; ödemeleri gereken yabancı ülke parasını ödemedikleri veya herhangi bir takvim yılında toplam olarak 184 gün ve daha fazla süreyle yurt içinde bulundukları için dövizle askerlik kapsamından çıkarılanlar, yurt dışı temsilciliklere veya askerlik şubelerine 31 Aralık 2025'e kadar müracaat etmeleri ve 40.000 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarı, müracaat tarihinde Merkez Bankasınca tespit edilen döviz alış kuruna göre avro veya karşılığı kadar konvertibl yabancı ülke parasını müracaat tarihinden itibaren 10 iş günü içinde ayrıca ödemeleri halinde; önceden ödemiş oldukları tutar, müracaat tarihinde düzenlemede öngörülen tutardan az olanlar, eksik kalan tutarı müracaat tarihinden itibaren 10 iş günü içinde ödemeleri halinde askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılacak.

Önceden ödediği döviz tutarı, müracaat tarihinde ilgili düzenlemede öngörülen tutara eşit veya bu tutardan fazla olanlar ise askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılacak. Ancak bunların fazladan ödedikleri döviz geri ödenmeyecek.

Bu düzenleme kapsamındaki döviz ödemeleri; yurt dışında yurt dışı temsilcilikleri, yurt içinde Merkez Bankasınca tahsil edilerek bütçeye gelir kaydedilecek.