Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimi

Yurtdşında yaşayan vatandaşlarımızı yakından ilgilendiren ve üzerinde sürekli spekülasyon yapılan Otomatik Bilgi Değişim Sistemi hakkında son günlerde yine giderek artamaya başlayan asılsız haberler üzerine Gelir İdaresi Başkanlığı vatandaşlarımızın tüm sorularına yanıt veren bir bilgilendirme rehberini hizmete sundu.

Gelir İdaresi Başkanlığı ‘Finansal Hesap Bilgilerinin Vergi Konularında Karşılıklı Olarak Otomatik Değişim Standardı Bilgilendirme Rehberi’ni yayınladı.

Rehber, kişilerin, yerleşik olduğu ülke dışındaki diğer ülkelerde bulunan finansal hesap bilgilerinin, yerleşik olunan ülkeye, her yıl diğer ülke vergi idarelerince, vergisel amaçlarla kullanılmak üzere karşılıklı ve otomatik olarak elektronik ortamda gönderilmesine ilişkin konuları içeren sorulara cevap niteliğinde.

Vergi alanında pek çok ülkenin katılımıyla sürdürülen uluslararası işbirliği, Avrupa Birliği (AB) ile Türkiye’nin de bir parçası olduğu Ekonomik İşbirliği, Kalkınma Örgütü (OECD) ve G20 gibi uluslararası kuruluş ve oluşumlarca da takip edilen bir süreç olarak sürdürülüyor.

Söz konusu uygulamaya Avrupa Birliği üyesi ülkelerin tamamının yanı sıra İsviçre, Norveç, Brezilya, Hindistan gibi ülkeler tarafından katılım sağlanıyor. Bugün itibarıyla 136 ülke sözleşmeye taraf olmuş durumda. Türkiye sözleşmeyi uluslararası vergisel işbirliği ve şeffaflığın bir gereği olarak 2011 yılında imzaladı. Türkiye, bu tarihten 6 yıl sonra, uygulamayı düzenleyen “Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması”nı 21.04.2017 tarihinde imzalamış ve 31.12.2019 tarihinde onaylamış bulunuyor.

Bu anlaşmaya göre, imzacı ülkeler, karşılıklılık temelinde, ilgili ülkelerin mukimlerine ait finansal hesap bilgilerini, finansal kuruluşlardan toplayıp ayrı bir talep gerekmeksizin (otomatik olarak) her yıl ilgili ülkeyle paylaşıyor. Türkiye’de Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı Gelir İdaresi Başkanlığı otomatik bilgi değişimi için bilgileri toplamaya ve paylaşmaya yetkili makam konumunda.

Otomatik bilgi değişimi taahhüdünün yerine getirilmesi hususu hem OECD hem de Avrupa Birliği nezdinde “kara liste” olarak da adlandırılan vergisel açıdan işbirliği yapmayan veya şeffaf olmayan ülke listeleri ve benzeri uygulamalar ile takip ediliyor ve konuya ilişkin muhtelif tedbirler üzerinde çalışıldığı bildiriliyor. Uluslararası finans ve kredi kurumları nezdinde de bu listeleme çalışmaları dikkate alındığının altı çiziliyor.

Anlaşmaya taraf ülkelerden Almanya, Hollanda, Belçika, Avusturya ve Fransa, Türkiye’nin (2019 yılına ait bilgilerin paylaşılacağı) 2020 yılı bilgi değişimi takvimine alınamadığı bildiriliyor. Bununla birlikte, Avrupa Birliği, tüm üye devletlerle otomatik bilgi değişimi yapmayan ülkeleri listeleme yoluyla izlemekte ve bu ülkelere yaptırım uygulamayı tartıştığı önemli diğer bir konu olarak değerlendiriliyor.

Otomatik Bilgi Değişiminin Kapsamı

Otomatik bilgi değişimi; kişilerin, yerleşik (mukimi) olduğu ülke dışındaki diğer ülkelerde bulunan finansal hesap bilgilerinin, yerleşik (mukim) olunan ülkeye, her yıl diğer ülke vergi idarelerince, vergisel amaçlarla kullanılmak üzere mütekabiliyet esasında (karşılıklı) ve otomatik olarak elektronik ortamda gönderilmesi olarak aktarılıyor.

Konuya ilişkin verilen örnekte İsveç’te yerleşik bir Türk vatandaşının Türkiye’de bulunan ve kapsama giren banka hesabına ilişkin bilgilerin mütekabiliyet (karşılıklılık) esasında paylaşımı veya Türkiye’de yerleşik bir İsveç vatandaşının İsveç’te sahip olduğu banka hesabının bilgisi de İsveç’ten alınması olarak aktarılıyor.

Bu kapsamda; mevduat, saklama ve yatırım kuruluşları ile belirli sigorta şirketleri nezdindeki;

• Mevduat hesapları,
• Saklama hesapları,
• Ortaklık ve borç ilişkisi menfaati,
• Nakdi değer sigorta sözleşmeleri,
• Düzenli ödeme sözleşmelerine

ilişkin finansal bilgiler paylaşılıyor.

Değişime tabi tutulacak bilgiler ise şu şekilde;

• İlgilinin adı ve soyadı,
• Adresi,
• Yerleşik (mukim) olduğu ülke ve vergi kimlik numarası (VKN),
• Doğum yeri ve tarihi,
• Hesap numarası, hesap bakiyesi ya da değeri,
• Hesaba yıl içinde ödenen faiz, temettü gibi gelirlerin ya da hesapta tutulan varlıklardan elde edilen gelirlerin toplam brüt tutarı

Gayrimenkul ve taşıt bilgileri otomatik bilgi değişimi kapsamında alınmıyor. Hesap hareketleri detayı da bu kapsamda finansal kuruluşlardan alınmayacak ve paylaşım konusu yapılmıyor.
 

Gelir idaresi Başkanlığının bu çalışmasının özeti Kapıkule ve İstanbul havalimanında TBMM Dışişleri Komisyonu Yurtdışı Türkler ve Akrabalar Topluluğu Alt Komisyonu ve YTB vasıtasıyla vatandaşlarımıza ücretsiz olarak dağıtılacaktır

Finansal Hesap Bilgilerinin Karşılıklı Olarak Otomatik Değişimi

Soru 1: Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimi Nedir?

Cevap 1: Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), G20’nin ve AB’nin uluslararası ölçekte vergi kayıp ve kaçağı ile mücadele çalışmaları sonucunda, Vergi Konularında Karşılıklı İdari Yardımlaşma Sözleşmesi hazırlanmıştır. Bu sözleşme, AB üyesi ülkelerin yanı sıra, İsviçre, Norveç, Brezilya, Hindistan gibi ülkelerin de dahil olduğu bugün itibarıyla 136 ülke (EK 1) tarafından imzalanmıştır. Türkiye söz konusu bu sözleşmeyi 2011 yılında imzalamıştır. Bu tarihten 6 yıl sonra, uygulamayı düzenleyen ve bugün itibarıyla 107 ülkenin taraf olduğu “Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması”nı da Türkiye 21.04.2017 tarihinde imzalamış ve 31.12.2019 tarihinde onaylanmıştır. Bu anlaşmaya göre, imzacı ülkeler, karşılıklılık temelinde, ilgili ülkelerin mukimlerine ait finansal hesap bilgilerini, finansal kuruluşlardan toplayıp ayrı bir talep gerekmeksizin (otomatik olarak) her yıl ilgili ülkeyle paylaşacaktır. Türkiye’de otomatik bilgi değişimi için bilgileri toplamaya ve paylaşmaya yetkili makam, Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı Gelir İdaresi Başkanlığıdır.

Soru 2: Sadece Türkiye mi bilgi gönderecek?

Cevap 2: Otomatik bilgi değişimi, diğer ülkelerde bulunan finansal hesap bilgilerinin yerleşik (mukim) olunan ülkeye her yıl karşılıklı (mütekabiliyet esasında) ve otomatik olarak elektronik ortamda gönderilmesidir. Buna göre Türkiye anlaşmaya taraf diğer ülke yerleşiklerinin (mukimlerinin) kapsama giren hesap bilgilerini o ülkelere gönderecek ve o ülkelerden de Türkiye’de yerleşiklerin (Türkiye mukimlerinin) kapsama giren hesap bilgilerini alacaktır. Nitekim bugüne kadar otomatik bilgi değişimi yapılan Norveç ve Letonya’dan hem kapsama giren bilgiler alınmış, hem de bilgi gönderilmiştir. Bununla birlikte, bazı ülkeler bilgi almadan sadece bilgi vermek istediğinden, Türkiye bu ülkelere bilgi vermeden tek taraflı bilgi alacaktır.

Soru 7: Hangi dönemin bilgileri paylaşılacaktır? Otomatik bilgi değişimi geçmiş yılları kapsamakta mıdır?

Cevap 7: Almanya, Fransa, Hollanda, Avusturya ve Belçika hariç, 2019 yılına ilişkin bilgiler karşılıklılık sağlanan ülkelere 2020 yılında gönderilecektir. Bu tarihlerden önceki yıllara ilişkin otomatik bilgi değişimi yapılması söz konusu değildir. 2020 yılında bilgi alınacak ve gönderilecek ülkelerin listesi ekte (EK 3) yer almaktadır. Norveç ve Letonya ile ise otomatik bilgi değişimi kapsamında 2018 ve 2019 yıllarında karşılıklı olarak bilgi paylaşımı yapılmıştır. Otomatik bilgi değişimi kapsamında olmamakla birlikte, talep üzerine bilgi paylaşımı uzun yıllardır çifte vergilendirmenin önlenmesi anlaşmaları çerçevesinde geçmiş yıllara ilişkin sürdürülmektedir.

Soru 8: Kimlerin bilgileri değişime tabi tutulacaktır?

Cevap 8: Anlaşma kapsamında, ilgili ülkelerde yerleşik (mukim)kişi ve kurumların yanı sıra, bu ülkelerde yerleşik kişilerin kontrol ettikleri Türkiye’de yerleşik olan bazı kurumların (örneğin; faiz, temettü gibi pasif gelir elde eden ya da bu amaçla varlık tutan fakat finansal kuruluş olmayan kurumlar) bilgileri paylaşılacaktır.

Rehberin tamamını okumak için >>>:TIKLAYINIZ