Türkmenistan, Uluslararası Barış ve Güven Forumu’na Ev Sahipliği Yaptı

AŞKABAT - Derya SOYSAL  Küresel diplomasinin kritik bir dönemden geçtiği bir süreçte, Türkmenistan’ın başkenti Aşkabat, barış ve güven temalı üst düzey bir uluslararası foruma ev sahipliği yaptı. Türkmenistan’ın daimi tarafsızlığının 30. yıl dönümü ve Birleşmiş Milletler tarafından ilan edilen Uluslararası Barış ve Güven Yılı kapsamında düzenlenen Uluslararası Barış ve Güven Forumu, dünyanın dört bir yanından devlet ve hükümet başkanlarını bir araya getirdi.

Foruma; Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan ve Tacikistan liderleri katıldı. Ayrıca Azerbaycan Başbakanı Ali Asadov, Gürcistan Başbakanı İrakli Kobakhidze, Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif, Ermenistan Cumhurbaşkanı Vahagn Haçaturyan ile Myanmar ve Esvatini başbakanları da forumda yer aldı.

Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ), Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT), UNESCO ve ISESCO gibi önemli uluslararası kuruluşların üst düzey temsilcilerinin katılımı, forumun küresel önemini bir kez daha ortaya koydu.

Çok Kutuplu Dünyada Barış ve Güven Mesajı

Artan bölgesel çatışmalar, küresel güvensizlik ortamı ve çok kutuplu dünya düzeninin şekillendiği bir dönemde düzenlenen forum, barış, güven ve çok taraflılığın uluslararası ilişkilerin temel değerleri olması gerektiği yönünde güçlü mesajlar verdi.

Forumda, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 1995 yılında tanınan Türkmenistan’ın daimi tarafsızlık statüsü, yalnızca bir dış politika tercihi olarak değil; çatışmaların önlenmesi, arabuluculuk mekanizmalarının güçlendirilmesi ve güven artırıcı süreçlere katkı sunan işlevsel bir diplomatik model olarak ele alındı.

Orta Asya Liderlerinden Güçlü Destek

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Türkmenistan’ın daimi tarafsızlığının Orta Asya’da barış ve istikrarın korunmasında tarihsel bir rol oynadığını belirtti. “Pozitif tarafsızlık” kavramına dikkat çeken Tokayev, bunun Türkmen halkının kültürel ve manevi değerleriyle uyumlu olduğunu vurguladı ve Mahtumkulu Firaki’nin barış vurgusuna atıfta bulundu.

Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, bölgesel ulaşım ve lojistik ağlarının geliştirilmesinin barış ve istikrar açısından stratejik önem taşıdığını ifade ederken, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, uluslararası hukuk normlarının aşındığı bir dönemde Türkmenistan’ın tarafsızlık politikasının istikrar sağlayıcı bir referans noktası olduğunu söyledi.

Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ise Türkmenistan’ın tarafsızlığının, Türkmen halkının tarihsel, kültürel ve manevi değerlerine dayandığını ve bölgesel barış için hayati öneme sahip olduğunu vurguladı.

Küresel Güney ve Orta Doğu’dan Diyalog Vurgusu

Ermenistan Cumhurbaşkanı Vahagn Haçaturyan, barışın yalnızca çatışmasızlık anlamına gelmediğini, aynı zamanda güvenin inşası ve uzlaşı süreçlerini de kapsadığını belirtti. Türkmenistan’ın BM nezdindeki barış girişimlerine Ermenistan’ın her zaman destek verdiğini ifade etti.

Irak Cumhurbaşkanı Abdullatif Cemal Reşid, Orta Doğu’daki çok katmanlı krizlere dikkat çekerek Filistin halkının yaşadığı insani trajedinin küresel vicdan meselesi olduğunu vurguladı. Kalıcı çözümün ancak diyalog, adalet ve BM kararlarına bağlılıkla mümkün olabileceğini söyledi.

Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif ise Gazze’nin yeniden imarı, iklim kaynaklı afetler ve insani yardımlar konusunda uluslararası dayanışmanın artırılması gerektiğini belirtti.

Türkmenistan’dan Küresel Barış Vizyonu

Forumun en dikkat çekici konuşmalarından biri, Türkmen halkının Milli Lideri Gurbanguli Berdimuhamedov tarafından yapıldı. Berdimuhamedov, 2025 Uluslararası Barış ve Güven Yılı’nın, uluslararası ilişkilerde güvenin yeniden inşa edilmesi için tarihi bir fırsat sunduğunu ifade etti.

Türkmenistan Cumhurbaşkanı Serdar Berdimuhamedov ise barış, güven ve iş birliğinin yeni dünya düzeninin temel taşları olması gerektiğini vurguladı. Türkmenistan’ın daimi tarafsızlığının anayasal güvence altında olduğunu hatırlatan Berdimuhamedov, güç kullanmama, barışçıl çözüm ve insan haklarına saygının ülkenin dış politikasının temel ilkeleri olduğunu belirtti.

Uluslararası Kuruluşlardan Tam Destek

Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası kuruluşların temsilcileri, Türkmenistan’ın tarafsızlık politikasını ve küresel barışa sunduğu katkıları takdir ettiklerini açıkladı.

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Serdar Berdimuhamedov’u tebrik ederek, Türkiye’nin Türkmenistan’ın tarafsızlık politikasını ve bölgesel ile küresel barışa katkılarını yüksek takdirle karşıladığını ifade etti.

Aşkabat’ta düzenlenen Barış ve Güven Uluslararası Forumu, yalnızca bir anma etkinliği değil; barış, diyalog ve çok taraflı iş birliğini esas alan yeni bir uluslararası düzen vizyonunun güçlü şekilde dile getirildiği küresel bir diplomasi platformu olarak öne çıktı.