Otomatik Bilgi Paylaşımı Antlaşması Başlayacak Ama Kafalar Hala Karışık

‘’Finansal bilgilerin, banka ve altın hesaplarının karşılıklı otomatik olarak paylaşımı” anlaşmasının yürürlüğe girmesine günler kalmasına rağmen yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızın kafa karışıklığı hala devam ediyor.

Bu anlaşma neleri kapsıyor?

Kişisel bilgileri ifşa edilecek mi?

Bulundukları ülkede neler yapmaları gerekiyor?

Bu anlaşmanın Türkiye tarafından imzalanıp 20 Mayıs 2017’de Resmi Gazete’de yayınlanmasından beri yurt dışındaki vatandaşlarımızın gündeminde Otomatik Bilgi Paylaşımı var.  

 Otomatik Bilgi Paylaşımı Nedir?

Otomatik bilgi paylaşımı, ülkelerin karşılıklı olarak ülkelerinde ikamet eden kişilerin ülke dışındaki, yani diğer ülkelerde bulunan finansal hesap bilgilerinin her yıl düzenli olarak vergisel amaçlı kullanılması amacıyla otomatik olarak paylaşılmasıdır.

Dünyada başta AB ve G20 ülkeleri olmak üzere 136 ülke bu anlaşmayı imzalamıştır ki Türkiye de bu ülkelerden biridir. Bu anlaşma vergi kaçaklarını minimize ederek ülkeler arasında vergide şeffaflık sağlanmasını amaçlamaktadır. Bilgiler doğrudan bankalar arası değil, anlaşmaya taraf ülkelerin resmî kurumları arasında olacaktır.

Kimlerin bilgileri paylaşılacak?

Otomatik bilgi paylaşımında esas olan ikamet edilen yerdir. Bunun ölçüsü de ilgili ülkelerin kanunlarında (özellikle vergi kanunlarında) açıkça belirtilmiştir. Örneğin Türk Gelir Vergisi Kanunu’nun 4’üncü maddesine göre “ikametgâhı Türkiye’de olanlar ile bir takvim yılında 6 aydan fazla devamlı olarak Türkiye’de oturanlar Türkiye’de yerleşmiş sayılırlar.” Ayrıca yine Türk Medeni Kanununun 19’uncu maddesine göre “yerleşim yeri bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir.”

Hangi bilgiler otomatik paylaşılacak?

Hesap bilgileri paylaşılacak kişinin adı soyadı, doğum yeri ve tarihi, adresi, yerleşik olduğu ülke ve vergi kimlik numarası, hesap numarası, hesabın bakiyesi, hesaba yıl içinde yatan faiz, temettü gelirleri, hesapta tutulan varlıklardan elde edilen gelirler otomatik olarak paylaşılacaktır.

Finansal olarak mevduat, saklama ve yatırım kuruluşları ile belirli sigorta şirketleri nezdindeki; mevduat hesapları, saklama hesapları, ortaklık ve borç ilişkisi menfaati, nakdi değer sigorta sözleşmeleri ve düzenli ödeme sözleşmelerine ilişkin finansal bilgiler paylaşılacaktır. Hesabın tutulduğu para biriminin önemi yoktur; yani TL, Avro, Dolar veya herhangi başka bir para biriminde hesap olabilir. Burada önemli olan husus, hesaptaki meblağın, tutulduğu para birimi cinsinden paylaşılacağıdır. Herhangi bir kura dönüştürülme olmayacaktır. Avro hesap Avro olarak, TL hesap TL olarak bildirilecektir.

Hangi bilgiler paylaşılmayacak?

Bilgileri paylaşılacak olan hesabın yıl içerisindeki hesap hareketleri detayı, taşıt, gayrimenkul gibi bilgiler anlaşma kapsamında olmayıp bu bilgilerin paylaşılması söz konusu değildir.  

 Otomatik bilgi paylaşımı başladı mı ?

Sorumlu kurum olan Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın Ağustos ayı içerisinde yaptığı açıklamaya göre Türkiye ilk otomatik bilgi değişimini 2018 yılında Norveç ve Letonya ile başlatmıştır. 2020 yılı itibariyle İngiltere, Danimarka, Finlandiya, İsveç, İtalya, Kanada ve Avustralya gibi 54 ülke ile otomatik bilgi paylaşımı başlamıştır. Diğer ülkelerle 2021 ‘den itibaren başlayacaktır.

Gerekli bildirimler yapılmazsa yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızı ne tür sorunlar bekliyor?

Bu anlaşmanın yurt dışında yaşayan vatandaşlarımıza önemli dört etkisi olacaktır: Birincisi yaşadığı ülkede (örneğin Belçika’da) vergi yükümlülüğü bulunan ancak Türkiye’de elde ettiği gelirleri beyan etmeyenler için faizi ile birlikte vergi cezaları olabilecektir. İkinci olarak, kişinin yaşadığı ülkede tabi olduğu vergi dilimleri değişecek, yani gelir artışından dolayı üst vergi dilimlerinden vergi ödeyecektir. Üçüncü olarak, yaşadığı ülkede sosyal yardım alanların gelirlerinde artış olabileceği için, sosyal yardım alamayacaklardır. Ayrıca yurt dışında yaşayan Türkiye kökenliler, vergi kaçakçılığı, dolandırıcılık gibi ağır suçlamalarla karşılaşabilecekler ve geriye dönük incelemelere de maruz kalabilecektir.

Nelere dikkat edilmeli?

Otomatik bilgi paylaşımına girecek olanların şunlara dikkat etmesi gerekmektedir:

1. Öncelikle yurt dışındaki Türkiye kökenliler bu konuyu yakinen takip etmeli, resmî açıklama ve süreçleri ihmal etmemeliler.
2. Bankalarda bulunan hesap bilgilerinin güncel olup olmadığını kontrol etmeliler ve gerekli güncellemeleri mutlaka yapmalılar.
3. Vergi beyannamelerini kontrol ederek, gelirlerinde değişiklik olması hâlinde ne gibi yükümlülüklerle karşılaşacaklarını mutlaka kontrol etmeliler.
4. Halen yurt dışında ya da Türkiye’de ikamet eden herhangi bir kişi veya yakını ile (eşi, oğlu, kardeşi gibi) ortak hesabı olanlar (ortak hesaplarında bulunan ve anlaşma kapsamına giren miktarın tamamı bildirileceği için) bu hesaplarını yeniden değerlendirmeliler.
5. Otomatik bilgi paylaşımında esas olan yerleşikliktir, yani gerçekten yaşanılan yerdir. Yaşam merkezindeki vergi yükümlülüğünün adres değişikliği ile ortadan kalkmayacağı bilinmeli ve aksi bir tutumun daha büyük sorunlara yol açabileceği göz ardı edilmemelidir.