Yabancı plakalı kara taşıtlarına ilişkin olarak Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan yolcu rehberini BELTÜRKHABER okuyucuları için derledik.
❖Yurtdışında ikametedenkişiler,ikametyerlerinde adlarına kayıtlıbiradetyabancıplakalıkara taşıtınıgeçiciolarak Türkiye'ye getirebilir.
❖Avrupa BirliğiveAvrupa Serbest Ticaret Birliği ülkelerinde ikametedenkişiler ise,ikamet yerleri dışındaki Avrupa Birliği ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği ülkelerinde adlarına kayıtlı taşıtlarını da getirebilir.
❖Taşıt getirecek kişilerin öncelikle yurtdışında yerleşik olma koşulunu sağlaması gerekir.
❖Yurtdışındayerleşikolma;olağandurumdayurtdışındaikametedenkişininTürkiye’yegiriş yapmak istediği tarihtengeriyedoğruson 1yıl içerisindeenaz185günfiilen yurtdışında bulunmasını ifadeeder.
❖Taşıt getirecek kişilerin yurtdışındaikametgâhınınbulunması şarttır. Gemilerde çalışan, şantiyede geçici süreyle görev yapan veya otelde kalan kişiler son 1 yılın 185 gününü fiilenyurtdışındageçirselerdeyurtdışındaikamettesisetmediklerindendolayı yurtdışında yerleşik sayılmazlar.
❖Yurtdışınaçalışmak,öğrenimgörmekamacıylaveyageçicigörevlegidipkesindönüşyapan vatandaşlarımız, ikametlerini Türkiye’yenaklettiklerindenyabancıplakalıkarataşıtlarını geçiciolarak Türkiye'yegetiremezler.
❖Yurtdışındayerleşikolmakoşulundaki185günlüksürehesabıEmniyetGenel Müdürlüğü’nden temin edilen pasaport giriş çıkış kayıtlarına göre program vasıtasıyla yapılır.Pasaport veyakimlik bilgileri programagirilir, programTürkiye’yegiriş yapılmakistenilen tarihten geriye doğru 1 yıl (365 gün) giderek Türkiye’de ve yurtdışında kalınan süreleri hesaplar.
❖Son 1 yıl içinde Türkiye’ye farklı pasaport veya kimliklerle giriş-çıkış yapan kişilerin, 185 günlük süre hesabının hatalı yapılmaması için gümrükidaresine bilgi vermesi gerekmektedir.
❖Hesaplama sonucunda kesintili veya kesintisiz son bir yılın toplamda 185 gündenfazlasını yurtdışında geçiren ve olağan durumda yurtdışında ikameteden kişiler yurtdışında yerleşik olma koşulunu sağlamış olur.
❖Her girişte 185 gün yurtdışında bulunma şartı gümrük idaresince kontrol edilir ve bu şartı sağlayanların taşıtlarına giriş izni verilir.
❖Vatandaşlarımız bu koşulu sağlayıp sağlamadıklarınıwww.turkiye.gov.tr adresinde yer alan "Yurt Dışında Yerleşiklik Sorgulama" hizmetini kullanarak sorgulayabilir. Ayrıca yurda giriş çıkış işlemlerine ilişkin bilgiler de yine türkiye.gov.tr adresinden “Yurda
Giriş/Çıkış Belge Sorgulama” hizmeti kullanılarak sorgulanabilir.
❖Yolaçıkmadanöncetürkiye.gov.tradresindenyukarıdakisorgularınyapılmasıveya pasaporttakayıtlıgirişçıkışbilgilerindensürehesabının yapılmasıgümrükkapılarında yaşanacak mağduriyetleriengelleyecektir.
3.YurtdışındanEmekliOlanlarda185 Gün Şartının Aranmayacağı Haller
❖Yurtdışındanemekliolanların,emekliliktarihindensonraTürkiye’yeilkdefa getirecekleri adlarına kayıtlı taşıt için yurtdışında yerleşik olma koşulundaki 185 günlük süre şartı aranmaz.
❖730 günlük sürenin tamamını kullanmadan taşıtıyla yurtdışına çıkan emeklilerin kalan süredenfaydalanmaküzere,süresiiçerisindeolmakkaydıylayenidentaşıtlarıyla Türkiye’yegirmekistemelerihalinde,bukişilerdenyurtdışındayerleşikolma koşulundaki 185 günlük süre şartı aranmaz ve taşıtlarına kalan süre verilerek girişlerine izin verilir.
4. Türkiye’ye Girişte Gerekli Belgeler
❖Türkiye’ye girişte gümrük memurunca aşağıdaki belgeleraranır:
➢Taşıtınikametedilenülkedekayıtlıolduğunugösterirmülkiyetbelgesi(ruhsat),
➢Taşıtı getiren kişininehliyeti,
➢Durumagöreyurtdışıikametigösterirbelge(pasaport,kimlikbelgesi,oturumizni)
➢Türkiye'de geçerlitrafik sigortapoliçesi,
➢Kişinin pasaportuveyapasaportyerinegeçen kimlikbelgesi,
➢Yurtdışından emekliler için konsolosluk veya elçilik onaylı Türkçe tercümeli emeklilikbelgesi,
➢Duruma göre geçerlibirvekaletname veya kirasözleşmesi,
➢Tüzelkişiliğeaittaşıtlarıgetirecekkişilerin şirketortağıveyaçalışanı olduğunu gösterir noter veya konsolosluk onaylı Türkçe tercümelibelge.
❖Taşıtların gümrük kayıt işlemleri herhangi bir ücrete tabi değildir.
5. Türkiye’ye Getirilen Taşıtlara Verilen Süre Ne Kadardır?
❖YurtdışındayerleşikvatandaşlarımızileTürkiye’deoturmaiznibulunanyabancı uyruklular,yabancıplakalıtaşıtlarını2yıla(730gün)kadarTürkiye'debulundurma ve kullanma imkânınasahiptir.
❖Türkiye'de oturma izni bulunan yabancı uyrukluların taşıtlarına 730 günü aşmamak üzere ikamet tezkeresinde belirtilenkadarsüreverilir.
❖Türkiye’de oturma izni bulunmayan yabancı uyruklu kişilere 180 günde toplam 90 gün süre verilir.
❖Tüzel kişiliklere ait taşıtların (otomobil, minibüs, arazi taşıtı, kamyonet ve motosiklet) vekaletname ileTürkiye’ye getirilmesi halinde90güne kadar süre verilir.
❖Kiralanarak getirilen taşıtlara verilecek süre, kişininvatandaşlık ve oturumuna bağlı olarak, 730 günlük süreyi de aşmamak kaydıyla kiralama sözleşmesinde belirtilen süreden uzun olamaz.
❖Taşıta verilen süre, tek seferde kullanabileceği gibi, parça parça da kullanılabilir.Ancak, her girişte 185 gün yurtdışında bulunma şartı gümrük idaresince kontrol edilir ve bu şartı sağlayanların taşıtlarına giriş izni verilir.
❖Daha önce taşıtla yapılan girişlerde verilen sürenin tamamının kullanılması veya yurt dışında yerleşik olma koşulundaki 185 gün şartının sağlanmaması durumlarından birinin veya her ikisinin birlikte mevcut olması halinde, Avrupa Birliği ve Avrupa Serbest
Ticaret Birliği ülkelerinde ikamet eden kişilerin bu ülkelerde adlarına kayıtlı taşıtlarına bir ay süre verilir. Bu süre Türkiye’ye giriş esnasında verilir ve tek seferde kullanılır. Hâlihazırda taşıtıyla Türkiye’de bulunanlar ile Türkiye’ye giriş yapılmakistenilen tarihten geriye doğru 365 gün içerisinde söz konusu bir aylık süre verilmiş kişiler bu haktan faydalanamaz.
❖Bir aylık süreden yararlanacakların, Avrupa Birliği ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği ülkelerine ait pasaport, kimlik, oturum izni vb. evrak ile ikametlerini belgelendirmeleri gerekmektedir.
7. Kalan Süreden Nasıl Yararlanılır?
❖Türkiye’ye taşıtıyla gelen yurtdışında yerleşik kişiler, giriş tarihinden geriye doğru son 185 gün içinde taşıt getirmiş ise kullanılan süreler 730 gündendüşülür ve kalan süre verilir.
❖Türkiye’ye taşıtıyla gelen yabancı uyruklu kişiler (oturma izni-mavi kart hamili olanlar hariç) giriş tarihinden geriye doğru son 180 gün içinde taşıt getirmiş ise kullanılan süreler 90 günden düşülür ve kalan süre verilir.
8. Bir Başka Kişiye Ait Taşıt Türkiye’ye Getirilebilir mi?
❖Başkasına ait olan yabancı plakalı taşıtların vekâletname veya kiralama yoluyla Türkiye’ye getirilebilmesiaşağıdaki durumlarda mümkündür:
➢Hem vekâleten taşıtı getiren kişi hem de taşıtsahibinin Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik olma koşulunusağlaması,
➢Taşıtın, getiren kişinin ikamet ettiği ülkede kayıtlı olması, (Avrupa Birliği ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği ülkelerinde ikamet eden kişiler hariç)
➢Kiralanmak suretiylegetirilentaşıtlariçin kirasözleşmesininbulunması.
9. Bir Başka Kişiye Ait Taşıt Getirildiğinde Hangi Belgeler Aranır?
❖Taşıtın vekâletnameileTürkiye’ye getirilmesi halinde duruma uygun olarak aşağıdaki belgelerden birinin gümrük idaresinesunulması gerekmektedir:
➢Elçilik, konsolosluk veya noter onaylı bir vekâletname
➢Taşıtı getiren şahıs ile taşıtın mülkiyetsahibiningirişgümrük idaresindehazırbulunmaları hâlinde,bukişilerinkendiaralarındadüzenleyeceklerivegümrüğünonaylayacağıbir vekâletname,
➢Gerçek kişilerin kendiaralarında düzenleyerekilgili ülkeningümrük,belediye, emniyet veya mahkemegibi resmi makamlarına onaylatılmışolanbelge,
➢Tüzel kişiliklere ait taşıtların vekaletname ile Türkiye’ye getirilmesi halinde bunlara ek olarak aşağıda yer alan belgeler gümrük idaresine sunulur.
•Tüzel kişiliklere ait taşıtlar için firma sahibi veyayönetimkurulunun imzaveonayını içerenvekâletname,
•Tüzelkişiliklereaittaşıtlarıgetirecekkişilerinşirketortağıveyaçalışanıolduğunugösterir belge,
❖Taşıtın kiralanarak getirilmesi durumunda isekira sözleşmesinin gümrükidaresine sunulması gerekmektedir.
❖Yukarıda sayılan belgelerin noter veya konsolosluk onaylı tercümelerinin de gümrüğe sunulması gerekir.
10. Yabancı TaşıtlarKimler Tarafından Kullanılabilir?
❖Yabancı plakalı taşıtlar; taşıt programına kaydı yapılan izin hak sahibi, bu kişinin yurtdışında yerleşik eşi, anne-babası ve çocukları tarafından kullanılabilir.
❖Acil durumlar hariç izin hak sahibi araç içinde bulunsadahi yukarıda belirtilen kişiler dışında taşıtın kullanılması mümkün değildir.
❖Yurtdışında yerleşikolmakoşulunu sağlamayan anne, baba,eşveçocuklarıyabancı plakalı taşıtları kullanamaz.
❖Taşıtıkullanacakların,izinhaksahibinineşi, anne-babası veyaçocuğu olduğunuveyurtdışında ikametettiklerini ispatlayıcıbelgeleri (vukuatlı nüfuskayıtörneği, pasaportvb.)yanlarında bulundurmasıgerekmektedir.Yoldenetimlerindebudurumubelgeleriyleispatedemeyenlerin araçları trafiktenmenedilerek gerekliişlemlerinyapılmasıiçin gümrüğe teslim edilecektir.
❖Yukarıda sayılanlar haricindeizinhaksahibidışındakikişilertaşıtıvekaletnameleriolsada kullanamaz.İzinhaksahibi dışındataşıtıkullanmakiçinTürkiye’denveyayurtdışından alınmışvekaletnamelergeçersizdir. Yol denetimlerinde bu durumun tespiti halinde taşıt
trafiktenmenedilerek gerekli işlemlerin yapılmasıiçingümrüğeteslimedilecektir.Ayrıcabu şekilde aracı haksız kullananvekullandıranlar hakkında ayrı ayrıparacezasıuygulanacaktır.
11. Taşıtsız Yurtdışına Çıkılabilir mi?
❖Taşıtı Türkiye’de bırakarak yurtdışına çıkmak için en yakın gümrük idaresine başvurulmak suretiyle aşağıdaki işlemlerden birinin yapılması gerekir:
➢Taşıtın gümrük idaresine teslimedilmesi,
➢Taşıtın başka birisi tarafından kullanılmayacağını belirten taahhütnamenin en yakın gümrük idaresine müracaat edilerek veya e-Devlet üzerinden www.turkiye.gov.tr adresindeyeralan"YurtDışınaTaşıtsızÇıkışlardaTaahhütnameVermeve
Kaldırma" hizmeti kullanılarak da verilmesi.
❖Gümrük idaresine teslim edilen taşıtın süresi durur, taahhütname ile çıkışlarda ise süre işlemeye devam eder.
❖Taahhütname verildiği durumda taşıtın gümrük idaresine beyan edilen adreste park halindebulunması gerekmekte olup taşıt sahibinin yurtdışında yerleşik eşi, çocukları, anne ve babası dahil taşıtın kullanılması mümkün değildir.
❖Yurtdışınaçıkışlardataşıtıngümrükidaresineteslimedilmediğiveyataahhütname verilmediğinin pasaport işlemleri sırasında tespit edilmesi halinde izin hak sahibigümrük idaresineyönlendirilecektir. Bu sebeple herhangi bir mağduriyet yaşanmaması için taşıtsız
olarak yurtdışına çıkmadan önce en yakın gümrük idaresine başvurulmasıveya e-Devlet üzerinden taahhütname verilmesigerekmektedir.
12.Yabancı Taşıt Vekâletname ile Yurtdışı Edilebilir mi?
❖Yabancı plakalı taşıt, geçerli bir vekâletname yoluyla yurtdışı edilebilir.
❖Vekâletname ile taşıtın yurtdışı edilebilmesi için aşağıdaki koşulların tamamının sağlanmasıgerekmektedir.
➢Geçerli bir vekâletnameninibrazı,
➢Taşıtı yurtdışı edecek kişinin yurtdışında yerleşikolması,
➢Vekâlet veren ve vekâlet alan kişilerin gümrük idaresine birliktemüracaatı(Elçilik, konsolosluk veya noter onaylı vekâletnamenin ibrazı durumunda ise vekâlet alankişiningümrük idaresine müracaatı yeterlidir).
❖Vekaletname ile yurtdışına çıkarılacak taşıtların işlemleri, haklı sebeplerin haricinde taşıtın yurtdışına son çıkış tarihinden 15 gün önce yapılır.
13. Taşıtın Türkiye’de Mülkiyet Devri Yapılabilir mi?
❖Türkiye’de bulunan yabancı plakalı taşıtlar bir başkasına devredilemez.Ancak,taşıtın geçici giriş belgesi, yabancı taşıtlar geçici giriş karnesi veya yabancı taşıtlar geçici giriş formuna kayden taşıt ithal etme hakkı bulunan aile ünitesine dâhil bir başkasına mülkiyet
devrinin yapılmasına izin verilir.
14. Taşıtlar ile İlgili Olarak Hangi Durumlarda Ceza Uygulanmaktadır?
❖Yabancı plakalı taşıtlar ile ilgili olarak aşağıda belirtilen durumların tespiti halinde4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nun 238 incimaddesi uyarınca gümrük vergileri tutarının dörtte biri oranında para cezası uygulanmakta ve taşıt gümrük idaresince teslim alınarak yurtdışı edilmektedir:
➢Türkiye’ye getirilen taşıtların getiriliş amacı dışında kullanılması, bir başkasına kiralanması, ödünç verilmesi, başka bir şahsa izinsiz devredilmesi veyasatılması,
➢Hak sahibi olmayan kişilercekullanılması,
➢Yurttakalmasüresinin bitimini takip eden ilk 3 ayiçerisindeyurtdışına çıkarılmaması veya bu sürede herhangi bir gümrük idaresine teslimedilmemesi,
➢Türkiye’yebirdenfazlapasaportveyakimliklegirişyapıldığıbilgisinigümrükidaresine vermeksizin yurtdışı yerleşiklik şartını sağlıyormuş gibi işlemyaptırılması,
❖Taşıtların yurtta kalma süresinin bitimini takip eden; 1 (bir), 2 (iki) ve 3 (üç) aylık süre içerisinde yurtdışı edilmesi durumunda 2023yılı için sırasıyla1.046TL,2.092TL ve3.138 TLpara cezasıuygulanır.Bumiktarheryıl,birönceki yılailişkinolarak213sayılıVergi
UsulKanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranındaarttırılır.
❖Taşıtlarını gümrüğün denetiminebırakmadanveyataahhütnameile gümrükidaresindenizin almadanyurtdışınaçıkankişilerhaklıbirsebepleribulunduğunuispatedemezlerse haklarında, tespit tarihine kadar yapılan tüm çıkışlar için bir defaGümrük Kanununun241
incimaddesinin altıncı fıkrasının (e) bendi uyarınca 2023 yılı için 4.184 TL para cezası uygulanır.
15. Kaza Yapan Araçların Tamiri
❖Kaza geçirerek tamire ihtiyaç duyulan taşıtların tamirleri, taşıt sahipleri veya yetki verilenler tarafından talepte bulunulması halinde, gümrükçe uygun görülen yerde ve gümrüğün gözetimi altında yapılır.
16. ÖnBeyan Nedir?
❖Ön beyan taşıtlarıyla ülkemize gelen yolcular için kolaylık tanıyan bir uygulamadır.Yola çıkmadanenfazla15günönceBakanlığımızıninternetsayfasındayeralan (www.ticaret.gov.tr)“E-İşlemler”menüsündenveya“e-DevletKapısı”üzerinden
(https://www.turkiye.gov.tr/gtb-tasit-on-beyan) ulaşılabilen “Taşıt Ön Beyan Uygulaması” kullanılarakkişivetaşıtaaitbilgilerceptelefonu,tabletyadabilgisayarvasıtasıylauygulamaya girilmekte, bu sayede gümrük kapılarında işlemler daha kısa sürede yapılabilmektedir.
17. Sürelere İlişkin Örnekler
1)Yabancı plakalı taşıt getirebilmek için yurtdışında yerleşik olma koşulunun(185 gün fiilenyurtdışında bulunma)sağlanmasıgerekir.
Örnek:07.03.2023tarihindeKapıkule SınırKapısı’ndan Türkiye’yegirişyapmak isteyenkişinin 07.03.2023’den geriyedoğru1yılyani07.03.2022-07.03.2023tarihleri arasındayurtdışındaki kalışsürelerihesaplanır ve185günden fazlayurtdışındakalanveolağan durumdayurtdışında ikamet eden kişininyurtdışında yerleşikolduğu kabuledilir.Bu sürehesabındataşıtlıvetaşıtsız deniz,hava,karaveyademiryoluylayapılantümgirişveçıkışlardikkatealınır.Aşağıdakitabloda görüldüğüüzere185günlüksüreninkesintisizolarakyurtdışındageçirilmesinegerek bulunmamaktadır.
Türkiye’den Çıkış Türkiye’ye Giriş Yurtdışında Kalınan Süre Ulaşım Türü
07.03.2022 05.06.2022 90 Havayolu
15.09.2022 14.12.2022 90 Demiryolu
21.01.2023 07.03.2023 45 Karayolu
Yurt Dışında Kalınan Toplam Süre 225 gün
2)185 gün yurtdışında kalma şartının her girişte sağlanmasıgerekir.
Örnek:15.01.2022tarihinde taşıtıyla Türkiye’ye gelen kişinin taşıtına süre sonu 15.01.2024 olmaküzere730günsüreverilmiştir.Kişitaşıtaverilensürenintamamınıkullanmadan240gün Türkiye’dekaldıktansonra09.09.2022tarihindeyurtdışınaçıkarak taşıtıilebirlikteyeniden 13.09.2022tarihindeTürkiye’yegelmek istediğinde,taşıtının490günsüresiolmasınarağmen kişigiriş yapmak istediği tarihten geriye doğru biryıliçerisinde 180 günden daha fazla Türkiye’de kaldığından yurtdışında yerleşik olma koşulunu kaybetmiştir. Dolayısıyla kişi yurtdışından emekli değilse, taşıtı ile birlikte Türkiye’ye girişine izinverilmez.
3)Taşıta verilecek süre hesabında kişinin taşıtsız olarak Türkiye’de kaldığı süreler dikkatealınmaz.
Örnek:Taşıtı ile Türkiye’de 730 gün kalarak 10.07.2022tarihinde yurtdışına çıkan kişi, 11.01.2023tarihindenönceTürkiye’yetaşıtgetiremez.Butarihtenöncehavayoluyla Türkiye’ye gelerek 35 gün kalan kişi, 11.01.2023tarihindetaşıtıilebirlikteTürkiye’yetekrar
geldiğinde185günlükyurtdışıyerleşiklikkoşulunu sağlıyorsa; taşıtına 11.01.2025tarihine kadar 730 gün süre verilir. Taşıtaverilecek süre hesabındakişinintaşıtsızolarakTürkiye’de kaldığı35günlüksüredikkatealınmaz.
4)Türkiye’de oturma izni bulunmayan yabancı uyruklu kişiler, taşıtlarına verilen sürenin tamamını kullanmadan yurtdışına çıkarak taşıtlarıyla yenidenTürkiye’ye geldiklerinde kalan süreverilir.
Örnek:01.08.2022tarihinde taşıtı ile birlikte Türkiye’ye gelip 30 gün kalarak 31.08.2022 tarihindeyurtdışınaçıkanyabancıuyruklukişi,30.09.2022tarihindeTürkiye’yetaşıtıilebirlikte tekrar geldiğindebu sürede başka bir taşıt getirmemiş ise 90 günden daha önce kullanılan 30 gündüşülerekkalan60günsüreverilirvetaşıt29.11.2022tarihinekadarTürkiye’dekalabilir.
5)Halihazırda taşıtıyla Türkiye’de bulunurken yurtdışından emeklilik hakkı kazanan kişilerin,730günlüksürenintamamınıkullanarakyurtdışınaçıktıktansonra, yeniden Türkiye’ye taşıt getirebilmeleri için en az 185 gün süre geçmesigerekir.
Örnek: 10.01.2021tarihinde taşıtıyla Türkiye’ye gelen kişinin taşıtına süre sonu 09.01.2023 olmak üzere 730 gün süre verilmiştir. Kişi 04.06.2021tarihinde yurtdışından emeklilik hakkı kazanmıştır.Kişinintaşıtınısüresonuolan09.01.2023tarihinekadaryurtdışıetmesigerekirve yeniden Türkiye’ye taşıt getirebilmek için en az 185 gün süreylefiilen yurtdışında bulunması gerektiğinden, 14.07.2023tarihinden önce Türkiye’ye taşıtgetiremez.
18. İrtibat Bilgileri
Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen kişisel kullanıma mahsus kara taşıtlarına ilişkin mevzuatveayrıntılıbilgiyehttps://www.ticaret.gov.tr/gumruk-islemleri/sikca-sorulan- sorular/bireysel/yolcu-beraberi-tasitlaradreslerinden ulaşılabilir.
Bakanlık Santrali: 90 312449 10 00
Çağrı Merkezi: 90 312 444 8 482
Adres: Dumlupınar Bulvarı No: 151 Eskişehir Yolu 9. Km 06800 Çankaya/AN
Yorum Yazın