Hayatta en acıklı şey, bir insanın problemin kendinden kaynaklandığını görememesidir." der,Carl Gustav Jung
Makedonyalı Büyük İskender, hiçbir kusuru konusunda kendisini uyarmayan vezirine; "Sana ihtiyacım yok" der. Veziri ise niçin dediğinde; "Çünkü ben de bir insanım, sen bu süre zarfında benim tek bir hatama bile rastlamadın ise cahilsin demektir, kusurlarımı gördün de ört bas ettiysen, o zaman da hainsin demektir." demiştir.
Eleştiri;"Bir insanı, bir konuyu ya da bir olayı doğru ve yanlış yönlerini bulmak amacı ile inceleme" olarak tarif edilebilir.
"Kişinin kendisine ilişkin yargısı ya da kendisini eleştirmesi öz eleştiri" olarak tarif edilir.
Netice olarak bir insanın öz eleştiri yapabilmesi için, her şeyden önce ön yargılarından ve kalıp yargılarından arınarak davranışlarını sorgulaması gerekir.
Böyle bir sorgulama da ancak bilgi, bilinç ve irade sahibi insanlar için söz konusudur.
Genellikle insanlar, başkalarını eleştirdikleri kadar, kendilerini sorgulamazlar,.Öz eleştiride bulunmazlar, bulunmak da istemezler.Ancak söz konusu başkası olunca gördükleri kusurları, bazen subjektif bir bakışla, bazen de abartarak tenkit etmekten de geri durmazlar.
Buna karşılık kendi hatalarını, kusurlarını, cehaletlerini görmemezlikten gelirler.
Atalarımızın “Kendi gözündeki merteği görmez de elin gözündeki çöpü görür” sözü de bu düşünce ve davranış tarzını ifade eder.
Öz eleştiri insanın objektif bir bakışla kendini değerlendirmesi; hatalarına karşı ilkeli, açık ve dürüst bir tavır takınmasıdır.
Kişinin kendisiyle yüzleşmesi; olumlu-olumsuz, doğru-yanlış, iyi-kötü davranışlarını ayrı ayrı sorgulaması, tespit ettiği hatalarını ve eksikliklerini gözden geçirmesi ile mümkündür. Bilmeyen kişi soramaz ve sorgulayamaz; sormayan ve sorgulayamayan da kusurlarını göremez ve bilemez.
İnsan, ancak kendini sorguladığında pişmanlık duyacağı işleri ve davranışları fark eder ve anlar.
İşte o zaman insan, “Ben nerede hata ettim!” veya “Kendim ettim, kendim buldum” deme cesaretini kendinde bulur.
Etrafınıza bir bakın. çoğu tartışma, anlayış veya empati eksikliğinden değil, insanın bile bile yanlışa yapışmasından, hatalarını koruma arzusundan, “Belki de hata bendedir” itirafını yapamamasından kaynaklanlanıyor dur.
Kalın Sağlıcakla
Sait ÖZDEMİR
Uzman Psikolojik Danışman
Yorum Yazın
Facebook Yorum