Türkmenistan, Orta Asya’da yer alan bir Türk devletidir. Kuzeyde Özbekistan, güneyde İran ve güneydoğuda Afganistan ile komşudur. Türkmenistan, 1991 yılında Sovyetler Birliği’nden bağımsızlığını ilan etmiştir. 1990’larda Afganistan kritik bir durumdaydı. Bu nedenle Türkmenistan akıllıca bir adım atarak kalıcı tarafsızlık ilan etmiştir. Birleşmiş Milletler bu durumu 12 Aralık 1995’te tanımıştır. O tarihten bu yana Türkmenistan, barışın bir sembolü haline gelmiş ve bu yıl kalıcı tarafsızlığının 30. yıl dönümünü kutlamaktadır.
Türkmenistan, kalıcı tarafsızlık politikası ile uluslararası ilişkilerde örnek bir ülke haline gelmiştir. 12 Aralık, Türkmenistan’da “Tarafsızlık Günü” olarak kutlanmakta ve bu yıl, Birleşmiş Milletler tarafından bu Orta Asya ülkesinin tarafsız statüsünün resmen tanınmasının 30. yıl dönümüne denk gelmektedir. Bu tarafsızlık statüsü, Türkmenistan’ın anayasal düzenine sıkı bir şekilde entegre edilmiştir.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres, Türkmenistan’ın uluslararası ilişkilerdeki önemli rolünü vurgulamış ve özellikle BM ile iş birliği ve bölgesel entegrasyondaki katkılarını övmüştür. Guterres, Orta Asya ülkeleri arasındaki iş birliğinin derinleşmesinden duyduğu memnuniyeti dile getirerek, Türkmenistan’ın bu süreçte merkezi bir rol oynadığını belirtmiştir. Ayrıca Türkmenistan’ın Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SDG’ler) doğrultusunda önemli ilerlemeler kaydettiğini ve BM’nin ülkenin kalkınma süreçlerini desteklemeye devam edeceğini ifade etmiştir.
Türkmenistan, tarafsızlık kavramını siyasi kültürünün temel bir unsuru olarak benimsemiş ve bunu hem Rusya’nın etkisinden uzaklaşma sürecinde hem de Sovyet sonrası bir devlet olarak uluslararası topluma entegrasyonu sırasında stratejik bir araç olarak kullanmıştır.
Eski Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan’a göre, ülke “barışçıl çözümler üretme sürecinde bir dönüm noktası” olmuştur.
Sonuç olarak, Türkmenistan’ın tarafsızlık politikası, ülkenin ulusal, bölgesel ve küresel çıkarlarını etkili bir şekilde savunmasını sağlamış ve Orta Asya’da istikrarın korunmasında önemli bir rol oynamıştır. Bu tarafsızlık statüsü, ülkenin bölgesel barış, uluslararası iş birliği ve ekonomik kalkınmadaki yapıcı rolünü daha da güçlendirmiştir. Bu politika sayesinde Türkmenistan, dünya sahnesinde barış ve iş birliğinin güçlü bir savunucusu olarak tanınmaktadır.
Yorum Yazın
Facebook Yorum